Het belang van toegankelijkheid

Weet jij het belang van toegankelijkheid? Hoe toegankelijk zijn jouw documenten voor blinden, slechtzienden en mensen met beperkingen?

Wij halen heel veel informatie van het internet en gebruiken het ook om te netwerken, voor het delen van grappige filmpjes en vakantiefoto’s. Ook grote organisaties, overheden, ziekenhuizen en onderwijsinstellingen maken meer en meer gebruik van deze online informatievoorziening. Steeds vaker is het de enige plek waar je essentiële informatie kunt vinden. Maar is die informatie wel voor iedereen even duidelijk? Heel veel mensen hebben namelijk een lichte of zwaardere beperking en zijn afhankelijk van de functionaliteit van onlinedocumenten en websites.

Deze digitale ‘toegankelijkheid’ is voor meer mensen dan je zult vermoeden een groot struikelblok. Daarom is er een Europese wet opgesteld die beschrijft waaraan online documenten en websites moeten voldoen, zodat ze voor ook voor blinden, slechtzienden en mensen met beperkingen toegankelijk zijn. Deze wet bepaalt dat vanaf september 2018 alle onlinedocumenten en websites moeten voldoen aan de richtlijn WCAG 2.1.

Inhoudelijk is de WCAG 2.1 een technisch en complex geheel

In de praktijk betekent dit dat alle online gepubliceerde documenten moeten voldoen aan de richtlijnen van deze WCAG 2.1. Dat geldt natuurlijk ook voor het bouwen en onderhouden van websites, maar daarbij is het meestal één van de standaard eisen. Het probleem zit vaak in de content die op de site wordt geplaatst. Documenten worden voor een ander communicatiedoel gemaakt en daarna in dezelfde vorm als pdf op de website geplaatst. Een document als pdf plaatsen op een website is bijvoorbeeld onleesbaar voor de voorleessystemen van blinden.

Het is van groot belang dat bij de start van het ontwerpen of opmaken van een document direct rekening wordt gehouden met de toegankelijkheid van het document. Een reeds opgemaakt document toegankelijk maken kost veel onnodige tijd.

Succescriteria

Een document wordt uiteindelijk getoetst op “succescriteria”. Om je een indruk te geven waaraan een toegankelijk document moet voldoen, zullen wij enkele van deze “succescriteria” toelichten:

Kleurcontrast Het verschil tussen twee donkere kleuren is vaak niet voor iedereen waar te nemen. Lichte kleuren zijn voor slechtziende mensen helemaal niet zichtbaar.
Lettergrootte Kleine letters zijn vaak niet leesbaar en daarom is er een minimale lettergrootte bepaald.
Beschrijvende alinea-/tekenstijlen voor tekst Intro-tekst of een nieuwe alinea bepaalt de begrijpelijkheid van de tekst.
Logische onderverdeling van titels en platte tekst Als het niet duidelijk is wat als titel is bedoeld, is een voorgelezen tekst niet te begrijpen.
Logische leesvolgorde van teksten op een pagina Bij bijvoorbeeld meerdere kolommen op een pagina, moet de volgorde aangegeven worden.
Beschrijvende tekst voor foto’s en figuren Met een ALT-tekst (alternatieve tekst) wordt een foto beschreven voor diegene die deze niet kunnen zien.
Documentnaam een begrijpelijke titel meegeven Als een naam van een document uit een code bestaat (bijvoorbeeld WCAG 2.1), dan wordt deze ook zo voorgelezen.
Tabellen markeren als tabel Een tabel kan op een juiste manier worden voorgelezen, als dat in het document goed is aangegeven.
Aangeven wat wel en wat niet moet worden voorgelezen Onbelangrijke informatie kan worden uitgeschakeld en daardoor de begrijpelijkheid verbeteren.
Gebruik van de juiste lettertypes (te weten TrueType en OpenType fonts die voldoen aan de UTF-8 tekenset) Alleen met deze TrueType en OpenType fonts worden tekens als %, @ en € op de juiste manier voorgelezen.

Tijdens het opmaken/vormgeven van documenten dienen al deze succescriteria technisch te worden verwerkt, waardoor het document uiteindelijk de toets tot toegankelijkheid kan doorstaan.

De principes en richtlijnen

De WCAG 2.1 is onderverdeeld in 4 principes waarop de toegankelijkheid wordt getoetst:

• Waarneembaarheid
• Bedienbaarheid
• Begrijpelijkheid
• Robuustheid

Deze principes bestaan uit richtlijnen die, afhankelijk van het niveau van toetsing, zijn onderverdeeld in drie (3) levels van succescriteria: A, AA en AAA. Hierbij heeft level A de minste eisen en AAA de meeste eisen.